Intercyza, Rozdzielność Majątkowa - co daje w razie rozwodu? Podział majątku

artykuł

Kwestie związane z majątkiem małżonków są niezwykle istotne, zwłaszcza w kontekście dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości społeczno-gospodarczej. Jednym z narzędzi, które pozwala małżonkom na uregulowanie swoich stosunków majątkowych stosownie do ich woli jest intercyza, czyli umowa majątkowa małżeńska. W niniejszym artykule przybliżymy zagadnienia związane z rozdzielnością majątkową, jej rodzajami, a także omówimy czym jest i co wchodzi w skład ustawowej wspólności majątkowej oraz wyjaśnimy, kiedy warto zawrzeć intercyzę. Pokażemy jak, gdzie i kiedy to zrobić oraz ile to kosztuje. Kwestie majątkowe małżeńskie są bardzo istotne, dlatego przed podjęciem decyzji o wyborze właściwego, każdorazowo warto skorzystać z pomocy specjalistów z Kancelarii Adwokackiej RITE LEGAL.

Rozdzielność majątkowa – czym jest?

Rozdzielność majątkowa jest jednym z ustrojów majątkowych małżeńskich, który oznacza, że każdy z małżonków posiada swój odrębny majątek. Tym samym, majątki małżonków nie ulegają połączeniu i każdy z nich zarządza swoim majątkiem samodzielnie. W przypadku rozdzielności majątkowej każdy z małżonków zachowuje swój majątek osobisty, a majątek nabyty w czasie trwania małżeństwa również należy do niego. Co więcej, jeżeli ustrój rozdzielności panował od początku powstania małżeństwa, nie trzeba prowadzić sprawy o podział majątku wspólnego. Majątek wspólny wtedy nie istnieje.

Ustawowa wspólność majątkowa małżeńska – na czym polega?

Ustawowa wspólność jest najczęściej spotykanym ustrojem, który powstaje z mocy prawa z chwilą zawarcia małżeństwa, jeśli małżonkowie nie zdecydują się na inny rodzaj tego ustroju i nie zawrą umowy majątkowej małżeńskiej. Ustrój ten powstaje z chwilą zawarcia związku małżeńskiego. Trwa on natomiast - co do zasady - aż do ustania małżeństwa (np. z uwagi na śmierć czy rozwód), chyba, że małżonkowie w trakcie jego trwania zawrą umowę majątkową albo zaistnieją przesłanki do powstania między nimi przymusowego ustroju majątkowego. 


W tym przypadku, wskutek zawarcia związku małżeńskiego powstaje odrębna masa majątkowa (wspólnota majątkowa), w której każdy z małżonków jest uprawniony do całego majątku wspólnego na równi ze współmałżonkiem. W trakcie trwania ustawowej wspólności majątkowej, małżonkowie nie mają określonych udziałów we wspólności - nie mogą rozporządzać ani zobowiązać się do rozporządzenia przyszłym udziałem, który przypadnie im w majątku lub w poszczególnych jego składnikach. Co więcej, małżonkowie są uprawnieni do współposiadania rzeczy wchodzących w skład ich majątku oraz do korzystania z nich w zakresie, jaki da się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez drugiego małżonka.

Co wchodzi w skład majątku wspólnego przy ustawowej wspólności majątkowej?

Majątek wspólny małżonków, który powstaje przy ustawowej wspólności majątkowej, obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Można zaliczyć do niego w szczególności następujące składniki:

  • pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
  • dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
  • środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
  • kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, 
  • środki zgromadzone na koncie OIPE oraz na subkoncie OIPE.

Co wchodzi w skład majątku osobistego?

Do majątku osobistego każdego z małżonków wchodzą natomiast:

  • przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem małżeństwa,
  • przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie lub darowiznę, chyba że w akcie darowizny lub testamencie postanowiono inaczej (np. kiedy darczyńca wyraźnie zaznaczył, że przedmiot darowizny ma stanowić własność małżonków wspólnie),
  • prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie (np. służebność, prawo do alimentów),
  • przedmioty majątkowe nabyte za środki ze swojego majątku osobistego,
  • przedmioty użytku osobistego (np. ubrania, biżuteria),
  • prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy,
  • prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom (np. prawa majątkowe wynikające z umowy spółki cywilnej oraz z osobowych spółek handlowych).

Kiedy zawrzeć umowę o rozdzielności majątkowej i jak to zrobić?

Umowę o rozdzielności majątkowej można zawrzeć zarówno przed zawarciem małżeństwa (wówczas nazywana jest intercyzą), jak i w trakcie jego trwania. Umowa taka powinna być sporządzona w formie aktu notarialnego, a zatem należy umówić się wraz z małżonkiem na wizytę u notariusza i tam podpisać stosowną umowę. 


Intercyza pozwala zabezpieczyć majątek przed ewentualnymi roszczeniami wierzycieli drugiego małżonka. Dlatego umowę taką warto zawrzeć m.in., gdy jeden z małżonków prowadzi własną działalność gospodarczą, jest przedsiębiorcą czy wykonuje tzw. wolny zawód (np. adwokat, radca prawny, lekarz). Co więcej, w przypadku ewentualnego rozwodu, podział majątku przebiega sprawniej, gdy istnieje rozdzielność majątkowa. Natomiast, gdy między małżonkami nigdy nie było wspólności majątkowej, w ogóle nie trzeba dokonywać podziału majątku, który to proces jest z reguły długotrwały i kosztowny, a niejednokrotnie powoduje u małżonków wiele nerwów i stresu.

Jak i kiedy może powstać rozdzielność majątkowa?

Jak zostało wskazane wyżej, rozdzielność majątkowa może powstać m.in. poprzez zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej. Nie jest to natomiast jedyny sposób. Rozdzielność majątkowa może powstać również:

  • z mocy ustawy - w niektórych przypadkach prawo przewiduje powstanie rozdzielności majątkowej, np. gdy jeden z małżonków został ubezwłasnowolniony bądź orzeczono między małżonkami separację,
  • na mocy orzeczenia sądu – to tzw. przymusowa rozdzielność, którą sąd może orzec na wniosek jednego z małżonków, np. gdy drugi małżonek prowadzi rażąco niegospodarny sposób życia, ale także na wniosek wierzyciela jednego z małżonków.

Czy rozdzielność majątkowa ma wpływ na dziedziczenie?

Rozdzielność majątkowa nie wpływa na prawo do dziedziczenia. Małżonkowie zachowują swoje prawa do dziedziczenia po sobie i innych członkach rodziny, niezależnie od tego, czy mają ustrój wspólności majątkowej czy rozdzielności majątkowej. Kwestia dziedziczenia jest bowiem związana z samą instytucją małżeństwa, a nie panującego w nim ustroju majątkowego.

Ile kosztuje rozdzielność majątkowa?

Koszt ustanowienia między małżonkami rozdzielności majątkowej będzie różny, zależnie od tego z jakim sposobem jej ustanowienia będziemy mieli do czynienia. W przypadku ustanowienia rozdzielności umową u notariusza, koszt ten zależeć będzie przede wszystkim od aktualnych stawek obowiązujących za czynności notarialne oraz złożoności i stopnia skomplikowania tejże umowy. Aktualnie koszt tej czynności notarialnej to koszt maks. 400 zł + VAT w wysokości 23%. 


Natomiast w przypadku sądowego ustanowienia rozdzielności majątkowej, wniosek inicjujący to postępowanie podlega opłacie w kwocie 200 zł. Jeżeli strony reprezentować będzie profesjonalny pełnomocnik (adwokat, radca prawny), dojdą do tego tzw. koszty zastępstwa procesowego za sprawę oraz koszt w wysokości 17 zł (opłata skarbowa od pełnomocnictwa).

PODSUMOWANIE

Rozdzielność majątkowa jest istotnym narzędziem prawnym, które pozwala małżonkom na zabezpieczenie swoich interesów majątkowych. Decyzja o zawarciu intercyzy powinna być podjęta świadomie, po dokładnym zapoznaniu się z jej konsekwencjami. Niewątpliwie rozwiązanie to ma wiele zalet, jednakże – w porównaniu ze wspólnością majątkową – można wskazać na kilka jego wad, które również warto poznać przed podjęciem decyzji o podpisaniu umowy o rozdzielności majątkowej.


Kancelaria Adwokacka RITE LEGAL oferuje kompleksowe wsparcie w zakresie spraw rodzinnych, w tym w szczególności dotyczących doradztwa w kwestii małżeńskich ustrojów majątkowych. Umów się na spotkanie już teraz!

AUTOR

Kacper Kobierski

apl. adw.

Kacper Kobierski

Absolwent prawa UAM w Poznaniu. Specjalizuje się w prawie handlowym i gospodarczym.

długa strzałka

Spodobały Ci się przygotowane przez nas materiały?
Zobacz więcej!

PRZEJDŹ DO BLOGA
Zdjęcie artykułu
Prawo cywilne

Czas czytania: 15M

14.07.2025

Odszkodowanie od dewelopera za opóźnienie w wydaniu lokalu

Opóźnienia w oddaniu inwestycji deweloperskich to problem coraz częściej dotykający kupujących swoje wymarzone mieszkania. Zakupy na rynku pierwotnym wiążą się z coraz dłuższym oczekiwaniem na zakończenie procesu inwestycyjnego. Marząc o nowym mieszkaniu nowi nabywcy z niecierpliwością oczekują określonej w umowie daty zakończenia inwestycji i przekazania mieszkania. Finalizacja budowy i przekazanie lokalu to przecież moment, który pozwala na przeprowadzkę, rezygnację z najmu i stopniowe rozpoczęcie kolejnych etapów życia – remon­tów, adaptacji, organizacji przestrzeni. Nieraz zdarza się jednak, że deweloper przekracza termin określony w umowie. Wtedy nowi nabywcy muszą zmierzyć się z nowym, rzeczywistym problemem, który często owocuje dodatkowymi kosztami związanymi, na przykład, z przedłużonym okresem wynajmu mieszkania, brakiem możliwości rozpoczęcia remontu pomimo zawarcia umów przedwstępnych z wykonawcami, brakiem możliwości wynajmu zakupionego w ramach inwestycji mieszkania. W obliczu takich sytuacji warto znać swoje uprawnienia i wiedzieć, że, nieprawidłowości w działaniu dewelopera mogą powodować jego odpowiedzialność na gruncie cywilnoprawnym, w tym skutkować powstaniem roszczeń o odszkodowanie. Deweloper, jako strona umowy deweloperskiej może odpowiadać przed nabywcą na podstawie różnych podstaw prawnych. Po pierwsze wskazać należy, że w przypadku zwłoki, a więc nie oddania mieszkania w terminie określonym w umowie mogą zaistnieć podstawy do przyjęcia odpowiedzialności odszkodowawczej Dewelopera. Należy przy tym zaznaczyć, że przyczyną powstania zwłoki nie mogą być okoliczności, za które nie odpowiada deweloper. Zwłoka rodzi obowiązek naprawienia szkody, która powstała w związku z nieoddaniem mieszkania w terminie określonym w umowie. Zasady odpowiedzialności określa art. 471 KC, a szkoda obejmować może zarówno poniesione rzeczywiste straty (np. koszt najmu, wyższe raty kredytu), jak i utracone korzyści (np. dochód z przewidzianego najmu).

PRZECZYTAJ ARTYKUŁ
Zdjęcie artykułu
Prawo w biznesie

Czas czytania: 10M

14.07.2025

Odpowiedzialność członków zarządu spółki akcyjnej - klucz do bezpieczeństwa prawnego i finansowego

Spółka akcyjna to jedna z najbardziej prestiżowych i złożonych form prawnych prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Jest to osoba prawna, co oznacza, że posiada własny majątek i samodzielnie zaciąga zobowiązania, a jej kapitał zakładowy jest podzielony na akcje. Charakterystyczną cechą spółki akcyjnej jest możliwość pozyskiwania kapitału od szerokiego grona inwestorów, często poprzez giełdę papierów wartościowych, co wiąże się z większą transparentnością i rygorystycznymi wymogami regulacyjnymi. Na czele każdej spółki akcyjnej stoi zarząd, którego członkowie są powoływani do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentacji. To właśnie oni, jako kluczowi decydenci, ponoszą ciężar codziennych operacji i strategicznych decyzji. Obowiązki członków zarządu są szerokie i obejmują m.in.: - Prowadzenie spraw spółki: zarządzanie bieżącą działalnością, podejmowanie decyzji operacyjnych i strategicznych. - Reprezentowanie spółki: występowanie w imieniu spółki w kontaktach z kontrahentami, instytucjami finansowymi, organami państwowymi. - Nadzór nad finansami: dbanie o płynność finansową, terminowe regulowanie zobowiązań, sporządzanie sprawozdań finansowych. - Zapewnienie zgodności z prawem (compliance): przestrzeganie przepisów Kodeksu spółek handlowych, prawa podatkowego, prawa pracy i innych regulacji. - Ochrona interesów spółki i akcjonariuszy: działanie w dobrej wierze i z należytą starannością, dbanie o rozwój i wartość spółki. W dynamicznym świecie biznesu, gdzie zmiany regulacyjne i rynkowe są na porządku dziennym, zrozumienie zakresu odpowiedzialności członków zarządu spółki akcyjnej jest absolutnie kluczowe dla każdego menedżera. Zaniedbania lub błędy w zarządzaniu spółką akcyjną mogą spowodować odpowiedzialność majątkową członka zarządu. Szczególnie istotne dla członka zarządu spółki akcyjnej jest niewypłacalność spółki lub zaległości podatkowe. Artykuł kompleksowo przedstawia zagadnienia związane z odpowiedzialnością majątkową członków zarządu spółki akcyjnej. Artykuł bazuje na sprawdzonych przepisach prawa i aktualnym orzecznictwie sądów. Eksperci z Kancelarii Adwokackiej RITE LEGAL wskażą Ci jak chronić majątek osobisty członka zarządu.

PRZECZYTAJ ARTYKUŁ
Zdjęcie artykułu
Prawo w biznesie

Czas czytania: 10M

14.07.2025

Plan przekształcenia spółki - podstawa rozwoju spółki

W dynamicznie zmieniającym się świecie biznesu, elastyczność i zdolność do adaptacji są kluczowe dla sukcesu. Niekiedy forma prawna, która służyła Państwa spółce przez lata, przestaje odpowiadać na aktualne potrzeby rynkowe, plany rozwoju czy zmiany w otoczeniu prawnym i podatkowym. W takich momentach pojawia się pytanie o możliwość reorganizacji, a jedną z najskuteczniejszych dróg jest przekształcenie spółkI. Przekształcenie spółki jest możliwością dostosowania spółek do aktualnych wyzwań gospodarczych i rozwoju ambicji wspólników i członków zarządu. Obecny rynek gospodarczy jest bezlitosny dla stagnacji. Zmiany w otoczeniu biznesowym, nowe możliwości inwestycyjne, a także ewolucja celów strategicznych często wymagają rewizji dotychczasowej struktury. Przekształcenie spółki odpowiada na aktualne potrzeby spółki. Może Państwa spółka rozważa wejście na giełdę, co wymagałoby przekształcenia w spółkę akcyjną? A może, w obliczu zmieniających się preferencji wspólników lub specyfiki planowanych przedsięwzięć, spółka akcyjna staje się zbyt rozbudowana i optymalnym rozwiązaniem byłoby przekształcenie jej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością? Niezależnie od kierunku, każda taka zmiana wiąże się z koniecznością przeprowadzenia procesu przekształcenia, którego sercem jest precyzyjnie przygotowany plan. Eksperci z Kancelarii Adwokackiej RITE LEGAL doskonale rozumieją złożoność i wagę tego procesu. Jako doświadczeni specjaliści w zakresie prawa handlowego, wiemy, że przekształcenie spółki to nie tylko formalność prawna, ale strategiczna decyzja, która wymaga starannego planowania i profesjonalnego wsparcia. Celem tego artykułu jest przybliżenie Państwu zagadnienia planu przekształcenia – kluczowego dokumentu w całym procesie, który niczym mapa, poprowadzi Państwa spółkę przez wszystkie etapy transformacji.

PRZECZYTAJ ARTYKUŁ

MAKE AN APPOINTMENT FOR CONSULTATION

strzałka w prawostrzałka w lewo

To achieve success you have to see to the smallest details. We believe that the complex services offered by your company with the help and guidance of our team of dedicated legal practitioners will allow you to focus on the most important aspects of your operations.

RITE is a law firm dedicated to our client’s success. Sign up for a paid consultation and pick a date.

CALL

+48 729 928 898


WRITE

kancelaria@rite.pl


WE WORK

Monday through Friday from 9:00 to 18:00

LAW OFFICES

ul. Lelewela 21/6,
53-505 Wrocław