Wszystko, co musisz wiedzieć o: AML – Przeciwdziałanie Praniu Brudnych Pieniędzy

AML (Anti-Money Laundering) - przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy, to zbiór regulacji, procedur i działań mających na celu zapobieganie wykorzystywaniu sektora finansowego do prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Zasady te są niezwykle istotne dla zachowania integralności gospodarki oraz ochrony przed nielegalnymi działaniami przestępczymi. W artykule wyjaśnimy, czym dokładnie jest AML, jakie obowiązki nakłada na instytucje finansowe, a także jak działają procedury AML i jakie ustawy regulują tę kwestię.

AML, czyli przeciwdziałanie praniu pieniędzy, to zestaw działań mających na celu uniemożliwienie przestępcom „oczyszczania” nielegalnie zdobytych środków finansowych, tak by wyglądały na legalne. Proces prania pieniędzy polega na wprowadzaniu do legalnego obrotu pieniędzy, które pochodzą z nielegalnych źródeł, takich jak handel narkotykami, oszustwa finansowe, przestępczość zorganizowana czy korupcja.

AML obejmuje działania, takie jak:

• identyfikacja i weryfikacja tożsamości klientów,
• monitorowanie transakcji,
• raportowanie podejrzanych transakcji do odpowiednich organów,
• ocena ryzyka związanego z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu.

Skrót AML oznacza „Anti-Money Laundering” i odnosi się do szeroko pojętego procesu zapobiegania praniu pieniędzy. W Polsce oraz w innych krajach UE wdrożenie AML jest obowiązkowe dla:

• instytucji finansowych (banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, firmy ubezpieczeniowe, domy maklerskie, firmy inwestycyjne);
• profesjonalnych doradców (notariusze, adwokaci, biegli rewidenci, doradcy podatkowi);
• delearów samochodowych, po dokonaniu płatności gotówkowej o wartości przekraczającej równowartość 10.000 €;
• podmioty prowadzące gry hazardowe (np. kasyna, zakłady bukmacherskie);
• podmioty prowadzące działalność w zakresie walut wirtualnych;
• podmioty świadczące usługi płatnicze (np. przedsiębiorstwa pieniądza elektronicznego).

Zgodnie z prawem, podmioty te muszą wprowadzać określone procedury i środki bezpieczeństwa, aby zapobiegać możliwości prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.

Procedura AML to zestaw wytycznych i działań, które muszą być stosowane przez instytucje obowiązane, aby przeciwdziałać praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Celem tych procedur jest zidentyfikowanie ryzyka i odpowiednie reagowanie na podejrzane transakcje. Oto główne elementy procedury AML:

• Identyfikacja klienta (KYC – Know Your Customer): Instytucje muszą dokładnie zidentyfikować tożsamość swoich klientów, przeprowadzając weryfikację danych osobowych oraz pochodzenia środków finansowych. Jest to kluczowy element procedury AML.
• Ocena ryzyka: Przeprowadza się ocenę ryzyka klienta, biorąc pod uwagę jego profil, historię transakcji oraz kraj pochodzenia. Na tej podstawie ustala się, czy dany klient może być zaangażowany w pranie pieniędzy lub inne nielegalne działania.
• Monitorowanie transakcji: Instytucje finansowe są zobowiązane do regularnego monitorowania transakcji swoich klientów, aby wykryć jakiekolwiek nietypowe lub podejrzane działania, które mogłyby sugerować pranie pieniędzy.
• Prowadzenie dokumentacji: Instytucje obowiązane przechowują dokumentację dotyczącą klientów i dokonywanych przez nich transakcji. Dokumentacja ta jest wykorzystywana do bieżącej oceny ryzyka oraz monitorowania transakcji,
• co umożliwia raportowanie podejrzanych transakcji.
• Raportowanie podejrzanych transakcji: Jeśli instytucja uzna, że dana transakcja jest podejrzana, musi zgłosić ją do odpowiednich organów, takich jak Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF).
• Wdrożenie procedur wewnętrznych: Instytucje są obowiązane do opracowania
• i wdrożenia procedur wewnętrznych, które umożliwią sprawne funkcjonowanie systemu AML oraz realizację przewidzianych prawem obowiązków.
• Szkolenie pracowników: Instytucje finansowe mają obowiązek regularnie szkolić swoich pracowników w zakresie AML, aby ci byli świadomi zagrożeń i umieli wykrywać potencjalnie podejrzane działania.

W Polsce kwestie związane z AML reguluje Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy

i finansowaniu terroryzmu. Jej najnowsza wersja weszła w życie 1 lipca 2018 roku, wprowadzając m.in. przepisy wynikające z tzw. IV Dyrektywy AML Unii Europejskiej.

Ustawa AML nakłada na instytucje obowiązane, takie jak banki, firmy ubezpieczeniowe, kantory czy biura maklerskie, obowiązek wdrażania procedur AML oraz raportowania podejrzanych transakcji. Główne cele ustawy to:

• zapobieganie praniu pieniędzy,
• przeciwdziałanie finansowaniu terroryzmu,
• wzmacnianie współpracy międzynarodowej w zakresie przeciwdziałania przestępczości finansowej.

1. Obowiązki instytucji obowiązanych: Każda instytucja, której działalność wiąże się z przepływem środków finansowych (np. banki, kantory, biura nieruchomości), jest zobowiązana do stosowania procedur AML, identyfikowania klientów i monitorowania ich transakcji.

2. Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF): To instytucja nadzorująca przestrzeganie przepisów AML w Polsce. GIIF ma prawo do zbierania, analizowania i raportowania podejrzanych transakcji, a także do współpracy z zagranicznymi organami nadzoru.

3. Kary za nieprzestrzeganie przepisów: Instytucje, które nie wprowadzą odpowiednich procedur AML lub nie będą raportować podejrzanych transakcji, mogą zostać ukarane:

• karami pieniężnymi;
• karami administracyjnymi (cofnięcie koncesji lub zezwolenia, orzeczenie zakazu pełnienia funkcji kierowniczych);
• odpowiedzialnością karną 

Kary mogą zostać nałożone zarówno na osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą jak i na spółkę. Dodatkowo odpowiedzialne są osoby odpowiedzialne za wdrożenie i przestrzeganie przepisów AML w danej organizacji (np. członkowie zarządu, dyrektorzy departamentów, pracownicy odpowiedzialni za zgodność (compliance). 

4. Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR): Jest to rejestr, w którym gromadzone są informacje o osobach sprawujących kontrolę nad spółkami, co ma na celu zwiększenie przejrzystości struktury właścicielskiej firm i ułatwienie identyfikacji potencjalnych ryzyk prania pieniędzy. Wpis do rejestru jest obowiązkowy.

AML, czyli przeciwdziałanie praniu pieniędzy, to kluczowy element walki

z przestępczością finansową na całym świecie. W Polsce działania AML są regulowane przez ustawę o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, która nakłada na instytucje obowiązane szereg procedur, mających na celu zapobieganie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Wdrożenie procedur AML, takich jak identyfikacja klientów, monitorowanie transakcji oraz raportowanie podejrzanych działań, jest niezbędne dla zachowania integralności sektora finansowego i ochrony przed przestępczością. Specjaliści z Kancelarii Adwokackiej RITE LEGAL posiadają doświadczenie w opracowaniu procedur wewnętrznych AML. Rocznie dokonujemy dziesiątek aktualizacji oraz wpisu w rejestrze CRBR. Jeżeli chcesz wiedzieć więcej o AML skontaktuj się z nami!