Koszty utrzymania dziecka, a alimenty

Koszt utrzymania dziecka jest kwestią bardzo indywidualną i zależy od wielu czynników. Do szczególnie ważnych czynników zalicza się:

• wiek dziecka,
• stan zdrowia dziecka,
• pasje oraz zainteresowania dziecka,
• potrzeby edukacyjne dziecka,
• standard życia rodziców,
• miejsce zamieszkania,
• niestandardowe potrzeby dziecka.

Przedstawione powyżej czynniki są bardzo ogólne i zmienne. Nie ma jednej, uniwersalnej odpowiedzi na pytanie, ile kosztuje utrzymanie dziecka. Szacuje się jednak, że średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w Polsce wynosi od kilkuset do kilku tysięcy złotych. Dlatego zgłoszenie roszczeń alimentacyjnych wymaga szczegółowej analizy bieżących wydatków oraz potrzeb. 

Poniżej przedstawiamy przykładowe koszty utrzymania dziecka. Rzeczywiste koszty utrzymania Państwa dziecka mogą być zupełnie różne. Warto jednak zwrócić uwagę na poszczególne elementy, które sądy powszechne często biorą pod uwagę w kwestii analizy kosztów utrzymania dziecka. Miesięczne koszty utrzymania dziecka dla poszczególnych grup mogą kształtować się następująco:

Dziecko w wieku przedszkolnym

W przypadku dziecka w wieku przedszkolnym koszty utrzymania obejmują głównie wydatki na:

• żywność,
• ubrania,
• zabawki,
• pieluchy,
• opiekę medyczną (np. zajęcia u logopedy, fizjoterapeuty).

W tym wieku kwestionowane mogą być wysokie koszty utrzymania związane z kosmetykami, fryzjerem lub zajęciami dodatkowymi. W orzecznictwie uznaje się, że koszty te nie są uzasadnionymi kosztami utrzymania dla dzieci w wieku przedszkolnym. W zakresie zajęć dodatkowych sąd może brać dodatkowo standard życia rodziców lub uczestnictwo w takich zajęciach młodszego rodzeństwa. Uzasadnione zaś będą kwestie związane z ubraniami, gdyż dzieci w wieku przedszkolnym szybko wyrastają ze swoich ubrań i butów.

Dziecko w wieku szkolnym

Wydatki na dziecko w wieku szkolnym nadal będą koncentrować się na żywności ubraniach oraz opiece medycznej. Jednakże do uzasadnionych wydatków należy doliczyć także:

• przybory szkolne,
• wycieczki szkolne,
• kieszonkowe,
• zajęcia dodatkowe.

Wiek szkolny związany jest także z licznymi imprezami okolicznościowymi oraz wzajemnym zapraszaniem się dzieci na imprezy urodzinowe. Koszty związane z udziałem dzieci w takich uroczystościach również są uzasadnionymi kosztami utrzymania dzieci. Warto zwrócić szczególną uwagę na stosunkowo szybkie tempo wzrostu dzieci, co może warunkować potrzebę częstej wymiany garderoby. W wieku szkolnym kwestionowane mogą być wydatki związane z przyborami szkolnymi w zakresie zasiłku w ramach programu “Dobry start” lub darmowej opieki stomatologicznej lub ortodontycznej.

Nastolatek

Uzasadnione potrzeby nastolatka są zdecydowanie bardziej zróżnicowane. Oprócz wskazanych powyżej wydatków koniecznym jest także pokrycie kosztów związanych z:

• kosmetykami oraz fryzjerem,
• telefonem oraz internetem,
• komputerem,
• zapewnieniem transportu do szkoły ponadpodstawowej.

Utrzymanie nastolatków może być znacznie większym wyzwaniem aniżeli utrzymanie dziecka w wieku szkolnym lub przedszkolnym. Wraz z wiekiem wzrasta autonomia dziecka, co przekłada się na wzrost wydatków. W tym wieku wzrastają także potrzeby społeczne dziecka. Dlatego wzrasta koszt utrzymania w zakresie kieszonkowego.

Koszty utrzymania dzieci wzrastają z roku na rok. Według badań Centrum im. Adama Smitha przeciętny koszt utrzymania dziecka wynosi 1.602 zł miesięcznie. Tym samym wychowanie dziecka do osiemnastego roku życia to dla rodziców koszt ok. 346 tysięcy złotych. Do kosztów tych w szczególności zalicza się żywność, mieszkanie, transport i edukacja. Koszty te stanowią blisko 80 % wszystkich wydatków na utrzymanie dzieci.

Warto jednak zauważyć, że są to minimalne koszty socjalne. Tak więc koszty w wysokości ok. 1.600 zł miesięcznie na dziecko zapewnia zaspokojenie potrzeb na godziwym, choć skromnym poziomie. Jest to tzw. górna granica ubóstwa. Dlatego utrzymanie dziecka wynosi więcej niż 1.600 zł miesięcznie.

Ustalenie kosztów utrzymania dziecka wymaga szczegółowej analizy wszystkich czynników. Na wysokość wydatków na dziecko wpływa wiele czynników. Eksperci z Kancelarii Adwokackiej RITE LEGAL bazując na wieloletnim doświadczeniu procesowym zauważyli, że sąd najczęściej bierze pod uwagę:

• wiek dziecka (im starsze dziecko, tym większe są jego potrzeby),
• miejsce zamieszkania (koszty życia w dużych miastach są zazwyczaj wyższe niż na wsi),
• rodzaj podejmowanych przez dziecko aktywności (koszty utrzymania dziecka wzrasta, jeżeli dziecko trenuje kosztowne sporty lub uczestniczy w licznych zajęciach pozalekcyjnych),
• standard życia rodziców (im wyższy standard życia rodziców tym większe koszty utrzymania dziecka),
• specjalne potrzeby dziecka (utrzymanie dzieci z przewlekłymi chorobami lub dzieci z niepełnosprawnościami jest droższe, albowiem wymaga poniesienia dodatkowych wydatków na leczenie, rehabilitację i specjalistyczne sprzęty).

W przypadku osób zamożnych koszty utrzymania dziecka mogą być znacznie wyższe niż średnia. Obejmują one często kosztowne szkoły prywatne, dodatkowe zajęcia artystyczne, sportowe lub językowe, wyjazdy zagraniczne, a także luksusowe ubrania i zabawki. Warto także pamiętać, że sąd jest uprawniony do porównania kosztów utrzymania dziecka przed rozstaniem rodziców jak i po. Nagłe zawyżenie wydatków może być potraktowane przez sąd jako próba wyłudzenia zbyt wysokiego roszczenia alimentacyjnego. 

Miesięczny koszt utrzymania dziecka składa się z wielu elementów, takich jak:

• Żywność: Koszty zakupu produktów spożywczych, zdrowych przekąsek i napojów.
• Ubranie i obuwie: Zakup odzieży, obuwia, bielizny oraz akcesoriów.
• Mieszkanie: Udział w czynszu, opłatach za media (prąd, gaz, woda) oraz koszty utrzymania mieszkania. Warto zauważyć, że koszty za utrzymanie mieszkania zawsze dzieli się na liczbę domowników, niezależnie od ich wieku. 
• Higiena: Kosmetyki, środki czystości, pieluchy (dla młodszych dzieci).
• Zdrowie: Opieka zdrowotna, leki, wizyty u lekarza, dodatkowe badania.
• Edukacja: Opłaty za przedszkole, szkołę, dodatkowe zajęcia, książki, przybory szkolne.
• Rozrywka: Zabawki, gry, wyjścia do kina, teatru, na basen, zajęcia sportowe.
• Transport: Koszty dojazdów na zajęcia, wycieczki, dojazd do szkoły.
• Kieszonkowe: Pieniądze na drobne wydatki.

Oczywiście nie jest to katalog zamknięty. Potrzeby każdego dziecka są indywidualne i one wytyczają poszczególne koszty, które mogą być podstawą roszczenia alimentacyjnego.

Wydatki na zabawki i rozrywkę są ważnym elementem kosztów utrzymania dziecka. Ich wysokość zależy od wieku dziecka, jego zainteresowań oraz możliwości finansowych rodziców. W przypadku młodszych dzieci wydatki te dotyczą głównie zabawek, gier planszowych, książek i wyjść na plac zabaw. Starsze dzieci potrzebują większej ilości pieniędzy na hobby, sport, wyjścia do kina, teatru czy na imprezy. Każdorazowo konieczne jest ustalenie potrzeb dzieci oraz ich zainteresowania.

Wysokość alimentów powinna być dostosowana do rzeczywistych potrzeb dziecka i możliwości finansowych zobowiązanego rodzica. Sąd przy ustalaniu wysokości alimentów bierze pod uwagę wiele czynników, w tym:

• Potrzeby dziecka: Sąd ocenia, jakie są rzeczywiste potrzeby dziecka związane z jego wiekiem, stanem zdrowia, stylem życia oraz rodzajem prowadzonych aktywności.
• Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego rodzica: Sąd bada dochody i majątek rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów, aby ustalić, jaką kwotę może on przeznaczyć na utrzymanie dziecka. Warto zauważyć, że ukrywanie lub wyzbywanie się majątku zobowiązanego nie zmniejsza jego możliwości alimentacyjnych. Zgodnie z art. 136 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dobrowolnego uszczuplenia majątku przez zobowiązanego rodzica nie uwzględnia się przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych.
• Sytuacja majątkowa uprawnionego rodzica: Sąd bierze pod uwagę również sytuację finansową rodzica, u którego dziecko mieszka.
• Nakłady niematerialne uprawnionego rodzica: Sąd bierze także pod uwagę wszelkie nakłady niematerialne, które uprawniony rodzic łoży na rzecz utrzymania dziecka. Do takich nakładów zalicza się codzienną opiekę, pomoc przy nauce, organizację czasu wolnego. W przypadku, gdy nakłady te są domeną wyłącznie jednego z rodziców, sąd może zasądzić obowiązek alimentacyjny drugiego rodzica w większym zakresie. 

Standard życia dziecka przed rozstaniem rodziców: Sąd dąży do zapewnienia dziecku takiego samego standardu życia, jakiego było ono przyzwyczajone przed rozstaniem rodziców. Jest to wyrazem zasady zachowania stopy życiowej dziecka. Celem tej zasady jest utrzymanie poziomu dziecka sprzed rozstania rodziców. Ustawodawca wychodzi w tym zakresie z założenia, że skutki rozstania rodziców nie powinny w zakresie majątkowym wpływać na wychowanie dziecka.

Zgodnie z art. 135 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego świadczenie 800+ nie wpływa bezpośrednio na wysokość alimentów. Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka wynika z przepisów prawa rodzinnego i ma na celu zapewnienie dziecku odpowiednich warunków życia. Świadczenie 800+ nie obniża alimentó, albowiem stanowi jedynie częściowe pokrycie kosztów wychowania dziecka, lecz nie zwalnia rodziców z obowiązku alimentacyjnego. Dodatkowo świadczenie 800+ nie jest wliczane do dochodów rodzica przy ustalaniu wysokości alimentów. 

Chociaż zasadniczo świadczenie 800+ nie wpływa na wysokość alimentów, sądy mogą indywidualnie ocenić każdą sprawę. W niektórych przypadkach, przy ustalaniu wysokości alimentów, sąd może wziąć pod uwagę fakt otrzymywania świadczenia 800+, ale nie będzie to podstawą do automatycznego obniżenia alimentów.

Koszt utrzymania dziecka jest kwestią złożoną i zależy od wielu czynników. Ustalenie wysokości alimentów wymaga indywidualnego podejścia i uwzględnienia wszystkich istotnych okoliczności. W przypadku sporów dotyczących wysokości alimentów warto skorzystać z pomocy ekspertów z Kancelarii Adwokackiej RITE LEGAL, którzy pomogą w ustaleniu zakresu uzasadnionych kosztów utrzymania dziecka oraz ustalenia wysokości należnych świadczeń. Postępowanie o zasądzenie renty alimentacyjnej wymaga skrupulatnego przygotowania. Przed podjęciem decyzji o wszczęciu sprawy alimentacyjnej warto skonsultować się z prawnikiem. Zespół Kancelarii Adwokackiej RITE LEGAL posiada wieloletnie doświadczenia w prawie rodzinnym. Dlatego przed wszczęciem postępowania alimentacyjnego warto skontaktować się z naszymi ekspertami. Oferujemy kompleksowe wsparcie w sprawach prawa rodzinnego, w tym w zastępstwie przed sądami powszechnymi.  Umów się na spotkanie już teraz!