Co daje separacja?

artykuł

Separacja faktyczna a separacja prawna

Wyróżnia się dwa rodzaje separacji:




  • separację faktyczną
  • separację prawną


Separacja faktyczna, zwana także nieoficjalną, to dobrowolne i czasowe rozstanie się małżonków. W tym czasie małżonkowie żyją osobno i zaprzestają prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego. W trakcie separacji faktycznej małżonkowie nadal pozostają małżeństwem. Pod względem prawnym nic się nie zmienia.


Separacja prawna to instytucja prawna. Separację prawną orzeka Sąd Okręgowy. Separacja prawna stanowi stan pośredni pomiędzy związkiem a rozwodem. Orzeczenie separacji wiąże się ze skutkami prawnymi. Separacja prawna potwierdza rozkład pożycia małżeńskiego, lecz nie jest równoważna z rozwodem. Separacja prawna umożliwia małżonko przemyślenie decyzji o rozstaniu i ewentualnego powrotu do siebie. W związku z konsekwencjami prawnymi separacja prawna zabezpiecza małżonków w przypadku podjęcia decyzji o rozwodzie (np. poprzez orzeczenie rozdzielności majątkowej). 

Przesłanki separacji - kiedy Sąd orzeka separację?

Przesłankami orzeczenia separacji jest zupełny, lecz nie trwały rozkład pożycia małżeńskiego. Oznacza to, że do orzeczenia separacji koniecznym jest ustanie więzi:




  •  uczuciowych (brak uczucia)
  • gospodarczych (brak wspólnego mieszkania, prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego)
  • płciowych (brak współżycia)


Sąd w trakcie rozpoznania pozwu o separację ocenia każdą sprawę indywidualnie, biorąc pod uwagę wszelkie okoliczności sprawy. Kwestia trwałości związana jest z długością trwania rozkładu pożycia oraz perspektywami przezwyciężenia kryzysu małżeńskiego. Do orzeczenia separacji rozkład pożycia nie może być trwały. Trwałość charakteryzuje się czasowością i przejściowością. Separacja nie wyklucza ponownego powrotu do siebie małżonków. Tym samym sąd rozpoznający sprawę winien badać:




  • długość trwania rozkładu pożycia
  • przyczyny rozkładu pożycia
  • perspektywy pogodzenia małżonków


Orzeczenie separacji jest niemożliwe, jeżeli w sprawie zachodzą przesłanki negatywne. Wówczas mimo zupełnego rozkładu pożycia sąd nie będzie mógł orzec separacji. Przesłanka negatywna orzeczenia separacji zachodzi jeżeli:




  • orzeczenie separacji spowodowałoby uszczerbek dla dobra wspólnych małoletnich dzieci małżonków
  • orzeczenie separacji byłoby z zasadami współżycia społecznego


Istnieje także pośrednia przesłanka negatywna orzeczenia separacji. W sytuacji, gdy jeden z małżonków żąda orzeczenia separacji, a drugi orzeczenia rozwodu. Wówczas, jeżeli sąd uzna, że żądanie orzeczenia rozwodu jest zasadne, orzeka rozwód. Dopiero wówczas, gdy orzeczenie rozwodu jest niedopuszczalne sąd może rozpoznać żądanie o separację. 

Procedura separacji

Separację orzeka Sąd Okręgowy właściwy dla ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków. Małżonkowie mają do wyboru dwie drogi uzyskania separacji. Orzeczenie separacji jest możliwe w:




  • w postępowaniu nieprocesowym
  • w postępowaniu procesowym


W sytuacji złożenia przez małżonków, którzy nie posiadają wspólnych małoletnich dzieci złożą zgodny wniosek o orzeczenie separacji, sąd rozpatruje sprawę o separację w postępowaniu nieprocesowym. Postępowanie kończy się wydaniem postanowieniem. Z kolei w sytuacji, gdy żądanie orzeczenia separacji zgłasza tylko jeden z małżonków lub obydwoje, ale mają oni wspólne małoletnie dzieci, to do sądu należy złożyć pozew. Wówczas sąd rozpatruje sprawę w trybie procesowym. Wtedy sprawa kończy się wydaniem wyroku.

POSTĘPOWANIE PROCESOWE

W przypadku postępowania procesowego pozew składa się do właściwego sądu okręgowego. Od pozwu należy uiścić opłatę sądową w wysokości 600 zł. Następnie sąd rozpatruje sprawę na rozprawie. Należy zauważyć, że postępowanie może nie skończyć się na jednej sprawie. Sąd w toku postępowania procesowego jest zobowiązany do ustalenia winy. Wówczas przeprowadza się szczegółowe postępowanie dowodowe. Małżonkowie mogą złożyć wniosek o zaniechanie orzekania o winie. W konsekwencji postępowanie dowodowe ulega ograniczeniu. Tym samym wzrasta szansa na szybkie rozpatrzenie sprawy.


W orzeczeniu kończącym separację w trybie procesowym sąd może również orzec o:




  • alimentach na drugiego małżonka
  • alimentach na dzieci
  • władzy rodzicielskiej
  • kontaktach z dzieckiem lub dziećmi
  • sposobie korzystania przez małżonków z majątku wspólnego
  • podziale majątku
  • podziale mieszkania lub przyznaniu go jednemu z małżonków

POSTĘPOWANIE NIEPROCESOWE

Rozpoznanie sprawy o separację w trybie nieprocesowym jest rozwiązaniem szybszym. Wówczas wniosek składa jeden z małżonków, a drugi wyraża zgodę na orzeczenie separacji. Koszt postępowania nieprocesowego o separację to 100 zł. W odróżnieniu od postępowania sądowego sąd nie orzeka, kto jest winny rozkładowi pożycia. Tym samym postępowanie nieprocesowe pozwala na zaoszczędzenie czasu i pieniędzy.


W orzeczeniu kończącym separację w trybie nieprocesowym sąd może również orzec o:




  • alimentach na małżonka pozostającego w niedostatku
  • sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania
  • podziale majątku
  • podziale mieszkania lub przyznaniu go jednemu z małżonków

Skutki prawne separacji

Orzeczenie separacji wywołuje szereg skutków prawnych, które wpływają na życie małżonków. Do najważniejszych skutków zalicza się:




  • ustanie wspólności majątkowej - od chwili orzeczenia separacji między małżonkami funkcjonuje ustrój rozdzielności majątkowej
  • utrata ustawowego prawa dziedziczenia
  • uchylenie domniemania ojcostwa
  • wzmianka w akcie małżeństwa


Dodatkowo na podstawie danych okoliczności sprawy sąd może:




  • nałożyć obowiązek alimentacyjny na drugiego małżonka lub małoletnie dzieci małżonków
  • orzec w zakresie użytkowania mieszkania i przyznać jednemu z małżonków prawo do korzystania z mieszkania wspólnego na określony czas
  • orzec podział majątku wspólnego małżonków na wniosek jednego z nich



Warto zauważyć, że w przypadku zniesienia separacji na wspólny wniosek małżonków sąd może utrzymać ustrój rozdzielności majątkowej.  

Separacja a mieszkanie razem

Mimo orzeczenia separacji, małżonkowie mogą nadal mieszkać razem. Jednakże między małżonkami musi istnieć rozkład pożycia małżeńskiego. Rekomenduje się jednak mieszkanie oddzielne. Wspólne zamieszkanie może być przesłanką uniemożliwiającą orzeczenie separacji.

Wzór wniosku/pozwu o separację

Złożenie wniosku o separację wiążę się z koniecznością uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 100 zł. Z kolei złożenie pozwu rozwodowego wiąże się z koniecznością uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 600 zł. Koszty zastępstwa adwokackiego zależą od indywidualnych ustaleń z pełnomocnikiem. 


Eksperci z Kancelarii Adwokackiej RITE LEGAL odradzają korzystanie ze wzorów, które można znaleźć w Internecie. Postępowanie o separację jest skomplikowane. Rozstrzygnięcie ma duży wpływ na życie małżonka, Do postępowania o separację warto się przygotować. Dlatego korzystanie ze wzorów może okazać się nieskuteczne. W postępowaniu o separację warto skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnej.

PODSUMOWANIE

Separacja jest rozwiązaniem pośrednim między kontynuowaniem małżeństwa a rozwodem. Ma ona na celu dać małżonkom czas na przemyślenie swojej sytuacji i podjęcie decyzji o przyszłości związku. Separacja wywołuje szereg istotnych skutków prawnych. Postępowanie o orzeczenie separacji wymaga skrupulatnego przygotowania. Przed podjęciem decyzji o wszczęciu sprawy o separację warto skonsultować się z prawnikiem. Zespół Kancelarii Adwokackiej RITE LEGAL posiada wieloletnie doświadczenia w prawie rodzinnym. Dlatego przed wszczęciem postępowania o separację warto skontaktować się z naszymi ekspertami. Oferujemy kompleksowe wsparcie w sprawach prawa rodzinnego, w tym w zastępstwie przed sądami powszechnymi. Umów się na spotkanie już teraz!

AUTOR

Adam Słowikowski

Adwokat

Adam Słowikowski

Ceniony praktyk. Specjalizuje sie w sprawach z zakresu prawa karnego.

długa strzałka

Spodobały Ci się przygotowane przez nas materiały?
Zobacz więcej!

PRZEJDŹ DO BLOGA
Zdjęcie artykułu
Prawo cywilne

Czas czytania: 15M

09.07.2025

Odszkodowanie od dewelopera za opóźnienie w wydaniu lokalu

Opóźnienia w oddaniu inwestycji deweloperskich to problem coraz częściej dotykający kupujących swoje wymarzone mieszkania. Zakupy na rynku pierwotnym wiążą się z coraz dłuższym oczekiwaniem na zakończenie procesu inwestycyjnego. Marząc o nowym mieszkaniu nowi nabywcy z niecierpliwością oczekują określonej w umowie daty zakończenia inwestycji i przekazania mieszkania. Finalizacja budowy i przekazanie lokalu to przecież moment, który pozwala na przeprowadzkę, rezygnację z najmu i stopniowe rozpoczęcie kolejnych etapów życia – remon­tów, adaptacji, organizacji przestrzeni. Nieraz zdarza się jednak, że deweloper przekracza termin określony w umowie. Wtedy nowi nabywcy muszą zmierzyć się z nowym, rzeczywistym problemem, który często owocuje dodatkowymi kosztami związanymi, na przykład, z przedłużonym okresem wynajmu mieszkania, brakiem możliwości rozpoczęcia remontu pomimo zawarcia umów przedwstępnych z wykonawcami, brakiem możliwości wynajmu zakupionego w ramach inwestycji mieszkania. W obliczu takich sytuacji warto znać swoje uprawnienia i wiedzieć, że, nieprawidłowości w działaniu dewelopera mogą powodować jego odpowiedzialność na gruncie cywilnoprawnym, w tym skutkować powstaniem roszczeń o odszkodowanie. Deweloper, jako strona umowy deweloperskiej może odpowiadać przed nabywcą na podstawie różnych podstaw prawnych. Po pierwsze wskazać należy, że w przypadku zwłoki, a więc nie oddania mieszkania w terminie określonym w umowie mogą zaistnieć podstawy do przyjęcia odpowiedzialności odszkodowawczej Dewelopera. Należy przy tym zaznaczyć, że przyczyną powstania zwłoki nie mogą być okoliczności, za które nie odpowiada deweloper. Zwłoka rodzi obowiązek naprawienia szkody, która powstała w związku z nieoddaniem mieszkania w terminie określonym w umowie. Zasady odpowiedzialności określa art. 471 KC, a szkoda obejmować może zarówno poniesione rzeczywiste straty (np. koszt najmu, wyższe raty kredytu), jak i utracone korzyści (np. dochód z przewidzianego najmu).

PRZECZYTAJ ARTYKUŁ
Zdjęcie artykułu
Prawo w biznesie

Czas czytania: 10M

27.06.2025

Odpowiedzialność członków zarządu spółki akcyjnej - klucz do bezpieczeństwa prawnego i finansowego

Spółka akcyjna to jedna z najbardziej prestiżowych i złożonych form prawnych prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Jest to osoba prawna, co oznacza, że posiada własny majątek i samodzielnie zaciąga zobowiązania, a jej kapitał zakładowy jest podzielony na akcje. Charakterystyczną cechą spółki akcyjnej jest możliwość pozyskiwania kapitału od szerokiego grona inwestorów, często poprzez giełdę papierów wartościowych, co wiąże się z większą transparentnością i rygorystycznymi wymogami regulacyjnymi. Na czele każdej spółki akcyjnej stoi zarząd, którego członkowie są powoływani do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentacji. To właśnie oni, jako kluczowi decydenci, ponoszą ciężar codziennych operacji i strategicznych decyzji. Obowiązki członków zarządu są szerokie i obejmują m.in.: - Prowadzenie spraw spółki: zarządzanie bieżącą działalnością, podejmowanie decyzji operacyjnych i strategicznych. - Reprezentowanie spółki: występowanie w imieniu spółki w kontaktach z kontrahentami, instytucjami finansowymi, organami państwowymi. - Nadzór nad finansami: dbanie o płynność finansową, terminowe regulowanie zobowiązań, sporządzanie sprawozdań finansowych. - Zapewnienie zgodności z prawem (compliance): przestrzeganie przepisów Kodeksu spółek handlowych, prawa podatkowego, prawa pracy i innych regulacji. - Ochrona interesów spółki i akcjonariuszy: działanie w dobrej wierze i z należytą starannością, dbanie o rozwój i wartość spółki. W dynamicznym świecie biznesu, gdzie zmiany regulacyjne i rynkowe są na porządku dziennym, zrozumienie zakresu odpowiedzialności członków zarządu spółki akcyjnej jest absolutnie kluczowe dla każdego menedżera. Zaniedbania lub błędy w zarządzaniu spółką akcyjną mogą spowodować odpowiedzialność majątkową członka zarządu. Szczególnie istotne dla członka zarządu spółki akcyjnej jest niewypłacalność spółki lub zaległości podatkowe. Artykuł kompleksowo przedstawia zagadnienia związane z odpowiedzialnością majątkową członków zarządu spółki akcyjnej. Artykuł bazuje na sprawdzonych przepisach prawa i aktualnym orzecznictwie sądów. Eksperci z Kancelarii Adwokackiej RITE LEGAL wskażą Ci jak chronić majątek osobisty członka zarządu.

PRZECZYTAJ ARTYKUŁ

MAKE AN APPOINTMENT FOR CONSULTATION

strzałka w prawostrzałka w lewo
  • Appointment for online consultation

    DATE

    Umów telefonicznie:
    +48 729 928 898

  • Appointment for online consultation

    DATE

    Umów telefonicznie:
    +48 729 928 898

  • Appointment for online consultation

    DATE

    Umów telefonicznie:
    +48 729 928 898

To achieve success you have to see to the smallest details. We believe that the complex services offered by your company with the help and guidance of our team of dedicated legal practitioners will allow you to focus on the most important aspects of your operations.

RITE is a law firm dedicated to our client’s success. Sign up for a paid consultation and pick a date.

CALL

+48 729 928 898


WRITE

kancelaria@rite.pl


WE WORK

Monday through Friday from 9:00 to 18:00

LAW OFFICES

ul. Lelewela 21/6,
53-505 Wrocław