Rozwód bez stresu - czy to możliwe

Rozpad małżeństwa, jest przeżyciem, które z całą pewnością odciska swoje piętna na stronach konfliktu. Osoby zmęczone konfliktem o podłożu emocjonalnym mogą obawiać się długich terminów w sądzie, stresu związanego z przebiegiem procesu oraz konfliktu o opiekę nad dziećmi. W grę wchodzi również obawa związana z utratą zgromadzonego majątku. Zwrócić należy jednak uwagę, że przy odpowiednich okolicznościach rozpoznanie sprawy rozwodowej może zakończyć się dużo szybciej. Istotne są przy tym okoliczności faktyczne i odpowiednie przygotowanie do sprawy rozwodowej. Współczesne prawo rodzinne – wspierane przez mediację, może doprowadzić do rozwodu już na pierwszej rozprawie. Ponadto zaznaczyć należy, że zgodnie z z zapowiedziami planowane jest uproszczenie procedur. Wydaje się, że coraz łatwiej zamknąć ten rozdział życia szybciej, taniej i z mniejszą dawką stresu. Jak już wskazano kluczem jest dobre przygotowanie: zarówno mentalne, jak i prawne, a także świadome korzystanie z narzędzi, które ustawodawca oddaje w ręce małżonków.

Stres rozwodowy ma kilka warstw. Najczęściej jako pierwsze pojawiają się obawy o finanse i dzieci: alimenty, kontakty, podział wspólnego domu czy kredytu. Drugim źródłem jest sama procedura sądowa – nieznajomość etapów postępowania, zeznawanie przed Sądem szczegółów z życia prywatnego. Ponadto istotna jest obawa o ocenę „kto był winny”. Elementem niepokoju może być również presja społeczna, która w mniejszych miejscowościach potrafi dodatkowo podkręcać napięcie. Świadomość, że wszystkie te wątki można uporządkować jeszcze przed pierwszą rozprawą, jest pierwszym krokiem do spokojniejszego rozstania.

Rozwód bez orzekania o winie to często wybierana forma zakończenia małżeństwa, ponieważ pozwala zakończyć sprawę szybciej i z mniejszym poziomem emocji. W praktyce sąd, działając na zgodny wniosek małżonków, odstępuje od ustalania, kto ponosi odpowiedzialność za rozkład pożycia, co skraca postępowanie do jednej lub dwóch rozpraw i eliminuje konieczność publicznego zeznawania o powodach rozwodu. Strony są co prawda przesłuchiwane, ale Sąd nie wchodzi w szczegóły dotyczące rozpadu pożycia. Dzięki temu strony mogą skoncentrować się na kluczowych kwestiach: planie opieki nad dziećmi, alimentach oraz podziale majątku, zamiast udowadniać swoją winę poprzez przeprowadzenie dowodów obciążających drugiego małżonka. Rozwód bez orzekania o winie sprzyja też przyszłej współpracy rodziców, przy wychowaniu dzieci bowiem strony pozbawione są bagażu emocjonalnego. Ponadto taki sposób zakończenia sporu ogranicza koszty związane z gromadzeniem dowodów i minimalizuje stres, co czyni go rozwiązaniem, które zasługuje na uwagę. Zwrócić należy uwagę na to, że istotne pozostaje przy tym czy Strony posiadają małoletnie dzieci.

Mediacja jest rozwiązaniem, które pozwala na szybsze wypracowanie stanowiska w wielu istotnych kwestach związanych z rozwodem, Mediacja jest wspierana przez sądy, które przychylnie patrzą na wypracowane przez strony rozwiązania, do których doszły poza salą sądową. Strony w mediacji nie mogą co prawda postanowić o rozwodzie, bo jest to wyłączna kompetencja Sądu, ale mogą wspólnie wypracować stanowisku w wielu innych istotnych kwestiach. Strony mogą porozumieć się co do sposobu kontaktów z dzieckiem, w tym ustalić pieczę naprzemienną, rozstrzygnąć o kwestiach podziału majątku, czy ustalić wysokość alimentów. Porozumienia te są o tyle istotne, że znacząco przyspieszają postępowanie sądowe – w takich przypadkach Sąd nie musi prowadzić w tym zakresie postępowania dowodowego. Udział w rozmowach osoby bezstronnego mediatora, który specjalizuje się w rozwiązywaniu konfliktów pozwala wypracować wspólne rozwiązania w zakresie planu opieki, wysokości alimentów i harmonogramu kontaktów jeszcze zanim spór trafi na wokandę. Nawet jeżeli między małżonkami iskrzy, rozmowa w bezpiecznym, neutralnym otoczeniu przy udziale profesjonalisty nierzadko rozładowuje emocje szybciej niż wymiana pism procesowych. W postępowaniu mediacyjnym mogą brać również udział profesjonalni pełnomocnicy Stron co także niweluje napięcie.

W obecnej procedurze cywilnej istnieje możliwość przesłuchiwania świadków i stron on-line, co znacząco skraca czas procesu i obniża koszty, zwłaszcza gdy jeden z małżonków mieszka za granicą Ponadto projektowana jest nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, która ma zakładać wprowadzenie tzw. rozwodu pozasądowego – małżonkowie bez wspólnych małoletnich dzieci, którzy zgodnie złożą oświadczenie o trwałym rozkładzie pożycia, będą mogli rozwiązać związek przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, bez sali sądowej i publicznego postępowania. Te zmiany wpisują się w szerszy trend upraszczania rozwodów, przy czym nie wiadomo jest czy zmiany te wejdą w życie.

Choć prawo staje się bardziej przyjazne, w stresującym okresie warto mieć po swojej stronie doświadczonego adwokata czy radcę prawnego. Pełnomocnik nie tylko zadba o terminy i poprawność pozwu, lecz przede wszystkim przejmie na siebie obowiązek rozmów z drugą stroną, sądem i urzędami. To odciąża emocjonalnie i zmniejsza ryzyko niepotrzebnych emocji..

Po pierwsze, warto ustalić listę ważnych kwestii: majątek, długi, opieka, alimenty. Po drugie, zgromadź dokumenty – akty stanu cywilnego, dowody wydatków na dzieci, zaświadczenia o dochodzie, księgi własności wspólnych nieruchomości. Po trzecie należy wybrać strategię na prowadzenie sprawy. Po czwarte, zaplanuj komunikację z dzieckiem – wspólne oświadczenie rodziców minimalizuje niepokój najmłodszych. Po piąte, zaplanuj budżet na sprawę sądową, w tym na opłaty sądowe i honorarium pełnomocnika. Konsekwentna realizacja tych kroków skraca proces i obniża poziom stresu do minimum.

Choć samo słowo „rozwód” wciąż budzi skojarzenia z konfliktem, polskie prawo rodzinne daje dziś – i da jeszcze szersze jutro – realne, konkretne narzędzia, by rozstać się z klasą. Uporządkowana dokumentacja, wczesne sięgnięcie po mediację, i świadomy wybór pełnomocnika przekładają się na mniej nerwów, niższe koszty i krótszy czas oczekiwania. Dlatego odpowiedź na pytanie „Rozwód bez stresu – czy to możliwe?” brzmi: tak, o ile połączysz prawną strategię z empatią i otwartością na dialog.