Intercyza, Rozdzielność Majątkowa i Podział Majątku: Co Warto Wiedzieć?

artykuł

Rozdzielność majątkowa – czym jest?

Rozdzielność majątkowa jest jednym z ustrojów majątkowych małżeńskich, który oznacza, że każdy z małżonków posiada swój odrębny majątek. Tym samym, majątki małżonków nie ulegają połączeniu i każdy z nich zarządza swoim majątkiem samodzielnie. W przypadku rozdzielności majątkowej każdy z małżonków zachowuje swój majątek osobisty, a majątek nabyty w czasie trwania małżeństwa również należy do niego. Co więcej, jeżeli ustrój rozdzielności panował od początku powstania małżeństwa, nie trzeba prowadzić sprawy o podział majątku wspólnego. Majątek wspólny wtedy nie istnieje.

Ustawowa wspólność majątkowa małżeńska – na czym polega?

Ustawowa wspólność jest najczęściej spotykanym ustrojem, który powstaje z mocy prawa z chwilą zawarcia małżeństwa, jeśli małżonkowie nie zdecydują się na inny rodzaj tego ustroju i nie zawrą umowy majątkowej małżeńskiej. Ustrój ten powstaje z chwilą zawarcia związku małżeńskiego. Trwa on natomiast - co do zasady - aż do ustania małżeństwa (np. z uwagi na śmierć czy rozwód), chyba, że małżonkowie w trakcie jego trwania zawrą umowę majątkową albo zaistnieją przesłanki do powstania między nimi przymusowego ustroju majątkowego. 


W tym przypadku, wskutek zawarcia związku małżeńskiego powstaje odrębna masa majątkowa (wspólnota majątkowa), w której każdy z małżonków jest uprawniony do całego majątku wspólnego na równi ze współmałżonkiem. W trakcie trwania ustawowej wspólności majątkowej, małżonkowie nie mają określonych udziałów we wspólności - nie mogą rozporządzać ani zobowiązać się do rozporządzenia przyszłym udziałem, który przypadnie im w majątku lub w poszczególnych jego składnikach. Co więcej, małżonkowie są uprawnieni do współposiadania rzeczy wchodzących w skład ich majątku oraz do korzystania z nich w zakresie, jaki da się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez drugiego małżonka.

Co wchodzi w skład majątku wspólnego przy ustawowej wspólności majątkowej?

Majątek wspólny małżonków, który powstaje przy ustawowej wspólności majątkowej, obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Można zaliczyć do niego w szczególności następujące składniki:





  • pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
  • dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
  • środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
  • kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, 
  • środki zgromadzone na koncie OIPE oraz na subkoncie OIPE.

Co wchodzi w skład majątku osobistego?

Do majątku osobistego każdego z małżonków wchodzą natomiast:





  • przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem małżeństwa,
  • przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie lub darowiznę, chyba że w akcie darowizny lub testamencie postanowiono inaczej (np. kiedy darczyńca wyraźnie zaznaczył, że przedmiot darowizny ma stanowić własność małżonków wspólnie),
  • prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie (np. służebność, prawo do alimentów),
  • przedmioty majątkowe nabyte za środki ze swojego majątku osobistego,
  • przedmioty użytku osobistego (np. ubrania, biżuteria),
  • prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy,
  • prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom (np. prawa majątkowe wynikające z umowy spółki cywilnej oraz z osobowych spółek handlowych).

Kiedy zawrzeć umowę o rozdzielności majątkowej i jak to zrobić?

Umowę o rozdzielności majątkowej można zawrzeć zarówno przed zawarciem małżeństwa (wówczas nazywana jest intercyzą), jak i w trakcie jego trwania. Umowa taka powinna być sporządzona w formie aktu notarialnego, a zatem należy umówić się wraz z małżonkiem na wizytę u notariusza i tam podpisać stosowną umowę. 


Intercyza pozwala zabezpieczyć majątek przed ewentualnymi roszczeniami wierzycieli drugiego małżonka. Dlatego umowę taką warto zawrzeć m.in., gdy jeden z małżonków prowadzi własną działalność gospodarczą, jest przedsiębiorcą czy wykonuje tzw. wolny zawód (np. adwokat, radca prawny, lekarz). Co więcej, w przypadku ewentualnego rozwodu, podział majątku przebiega sprawniej, gdy istnieje rozdzielność majątkowa. Natomiast, gdy między małżonkami nigdy nie było wspólności majątkowej, w ogóle nie trzeba dokonywać podziału majątku, który to proces jest z reguły długotrwały i kosztowny, a niejednokrotnie powoduje u małżonków wiele nerwów i stresu.

Jak i kiedy może powstać rozdzielność majątkowa?

Jak zostało wskazane wyżej, rozdzielność majątkowa może powstać m.in. poprzez zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej. Nie jest to natomiast jedyny sposób. Rozdzielność majątkowa może powstać również:





  • z mocy ustawy - w niektórych przypadkach prawo przewiduje powstanie rozdzielności majątkowej, np. gdy jeden z małżonków został ubezwłasnowolniony bądź orzeczono między małżonkami separację,
  • na mocy orzeczenia sądu – to tzw. przymusowa rozdzielność, którą sąd może orzec na wniosek jednego z małżonków, np. gdy drugi małżonek prowadzi rażąco niegospodarny sposób życia, ale także na wniosek wierzyciela jednego z małżonków.

Czy rozdzielność majątkowa ma wpływ na dziedziczenie?

Rozdzielność majątkowa nie wpływa na prawo do dziedziczenia. Małżonkowie zachowują swoje prawa do dziedziczenia po sobie i innych członkach rodziny, niezależnie od tego, czy mają ustrój wspólności majątkowej czy rozdzielności majątkowej. Kwestia dziedziczenia jest bowiem związana z samą instytucją małżeństwa, a nie panującego w nim ustroju majątkowego.

Ile kosztuje rozdzielność majątkowa?

Koszt ustanowienia między małżonkami rozdzielności majątkowej będzie różny, zależnie od tego z jakim sposobem jej ustanowienia będziemy mieli do czynienia. W przypadku ustanowienia rozdzielności umową u notariusza, koszt ten zależeć będzie przede wszystkim od aktualnych stawek obowiązujących za czynności notarialne oraz złożoności i stopnia skomplikowania tejże umowy. Aktualnie koszt tej czynności notarialnej to koszt maks. 400 zł + VAT w wysokości 23%. 


Natomiast w przypadku sądowego ustanowienia rozdzielności majątkowej, wniosek inicjujący to postępowanie podlega opłacie w kwocie 200 zł. Jeżeli strony reprezentować będzie profesjonalny pełnomocnik (adwokat, radca prawny), dojdą do tego tzw. koszty zastępstwa procesowego za sprawę oraz koszt w wysokości 17 zł (opłata skarbowa od pełnomocnictwa).

PODSUMOWANIE

Rozdzielność majątkowa jest istotnym narzędziem prawnym, które pozwala małżonkom na zabezpieczenie swoich interesów majątkowych. Decyzja o zawarciu intercyzy powinna być podjęta świadomie, po dokładnym zapoznaniu się z jej konsekwencjami. Niewątpliwie rozwiązanie to ma wiele zalet, jednakże – w porównaniu ze wspólnością majątkową – można wskazać na kilka jego wad, które również warto poznać przed podjęciem decyzji o podpisaniu umowy o rozdzielności majątkowej.


Kancelaria Adwokacka RITE LEGAL oferuje kompleksowe wsparcie w zakresie spraw rodzinnych, w tym w szczególności dotyczących doradztwa w kwestii małżeńskich ustrojów majątkowych. Umów się na spotkanie już teraz!

AUTOR

Kacper Kobierski

apl. adw.

Kacper Kobierski

Absolwent prawa UAM w Poznaniu. Specjalizuje się w prawie handlowym i gospodarczym.

UMÓW SIĘ NA KONSULTACJĘ

strzałka w prawostrzałka w lewo
  • Konsultacja online z partnerem kancelarii

    TERMIN

    Umów telefonicznie:
    +48 729 928 898

  • Konsultacja online z partnerem kancelarii

    TERMIN

    Umów telefonicznie:
    +48 729 928 898

  • Konsultacja online z partnerem kancelarii

    TERMIN

    Umów telefonicznie:
    +48 729 928 898

Aby osiągnąć sukces, musisz zadbać o najmniejsze detale. Wierzymy, że kompleksowa obsługa Twojej firmy przez zespół zdeterminowanych prawników, pozwoli Ci skupić się na najważniejszych aspektach Twojej działalności. Umówmy się na spotkanie.

Rite to kancelaria prawna, skupiona na sukcesie biznesowym klienta. Umów się na płatną konsultację, wybierz termin

ZADZWOŃ

+48 729 928 898


NAPISZ

kancelaria@rite.pl


PRACUJEMY

Od poniedziałku do piątku w godzinach 9-18

LOKALIZACJA

ul. Lelewela 21/6,
53-505 Wrocław